Ο κουρκουμάς, ή κουρκούμη (επιστημονική ονομασία: Curcuma longa [Κουρκούμη η μακρά]) ή κιτρινόριζα, είναι ριζωματοειδές (rhizomatous) ποώδες, πολυετές φυτό της οικογένειας των Ζιγγιβεριδών (Zingiberaceae).
Είναι εγγενές στην νότια Ασία, όπου απαιτεί θερμοκρασίες μεταξύ 20 και 30 °C και ένα σημαντικό ποσό ετήσιας βροχόπτωσης για να ευδοκιμήσει. Τα φυτά συγκομίζονται κάθε χρόνο για τα ριζώματά τους και πολλαπλασιάζονται κατά την επόμενη περίοδο, από μερικά εξ αυτών των ριζωμάτων.
Όταν δεν χρησιμοποιούνται φρέσκα, τα ριζώματα βράζουν για 30–45 περίπου λεπτά και κατόπιν αποξηραίνονται σε ζεστούς φούρνους και μετά αλέθονται σε μια έντονη πορτοκαλοκίτρινη σκόνη η οποία, συνήθως χρησιμοποιείται ως χρωματισμός στις κουζίνες του Μπαγκλαντές, Ινδίας, Ιράν, Πακιστάν, στα κάρυ και για βαφές.
Οι ευεργετικές ιδιότητες του κουρκουμά
Ο κουρκουμάς θεωρείται το πιο αποτελεσματικό συμπλήρωμα διατροφής στον κόσμο. Υπάρχουν πολλές επιστημονικές μελέτες υψηλής ποιότητας, οι οποίες δείχνουν, ότι ο κουρκουμάς έχει σημαντικά οφέλη για το σώμα και το μυαλό του ανθρώπου.
Οι ενώσεις αυτές ονομάζονται κουρκουμινοειδή, η σημαντικότερη των οποίων είναι η κουρκουμίνη. Η κουρκουμίνη είναι το κύριο δραστικό συστατικό που έχει ο κουρκουμάς. Έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και είναι ένα πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό.
Ως εκ τούτου, αν θέλετε να λάβετε τα πλήρη οφέλη του κουρκουμά, όπως αυτά καταγράφονται στις διάφορες έρευνες, μάλλον θα πρέπει να πάρετε συμπλήρωμα διατροφής με σημαντικές ποσότητες κουρκουμίνης. Δυστυχώς, η κουρκουμίνη απορροφάται ελάχιστα στην κυκλοφορία του αίματος. Ωστόσο, η πιπερίνη, η οποία περιέχεται στο μαύρο πιπέρι, είναι μια φυσική ουσία που ενισχύει την απορρόφηση της κουρκουμίνης κατά 2000%.
Δείτε λίγα μόνο από τα επιστημονικά αποδεδειγμένα οφέλη που έχει ο κουρκουμάς για την υγεία σας:
Γενικά η φλεγμονή είναι εξαιρετικά σημαντική. Βοηθάει τον οργανισμό να καταπολεμήσει τους “ξένους εισβολείς” και παίζει ρόλο στην αποκατάσταση των ζημιών. Χωρίς φλεγμονή, τα παθογόνα βακτήρια θα μπορούσαν εύκολα να πλημμυρίσουν τον οργανισμό και να επιφέρουν τον θάνατο.
Αν και η οξεία (βραχυπρόθεσμη) φλεγμονή είναι ωφέλιμη, μπορεί να εξελιχθεί σε σημαντικό πρόβλημα, όταν είναι χρόνια (μακροπρόθεσμη) και “επιτεθεί” κατά των ίδιων των ιστών του σώματος.
Τα τελευταία χρόνια πιστεύεται ότι η χρόνια φλεγμονή χαμηλού επιπέδου παίζει σημαντικό ρόλο σε όλες σχεδόν τις χρόνιες ασθένειες του δυτικού πολιτισμού. Αυτό περιλαμβάνει τις καρδιακές παθήσεις, τον καρκίνο, το μεταβολικό σύνδρομο, το Αλτσχάιμερ και διάφορες εκφυλιστικές παθήσεις. Ως εκ τούτου, οτιδήποτε μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της χρόνιας φλεγμονής, όπως ο κουρκουμάς, είναι σημαντικό για την πρόληψη και ακόμη και την θεραπεία αυτών των ασθενειών.
Η κουρκουμίνη έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Είναι, μάλιστα, τόσο ισχυρή, ώστε να φτάνει την αποτελεσματικότητα ορισμένων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Η κουρκουμίνη στοχεύει σε πολλαπλά επίπεδα την φλεγμονή σε μοριακό επίπεδο.
Σύμφωνα με το iatropedia.gr, η κουρκουμίνη μπλοκάρει την δράση του NF-kB, ενός μορίου που φτάνει στους πυρήνες των κυττάρων και υποκινεί την λειτουργία των γονιδίων που σχετίζονται με τη φλεγμονή. Το NF-kB πιστεύεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές χρόνιες ασθένειες.
Γενικά, ο κουρκουμάς παίζει ρόλο-κλειδί στον έλεγχο της φλεγμονής, επειδή η κουρκουμίνη είναι μια βιοδραστική ουσία που την καταπολεμά σε μοριακό επίπεδο.
Ο κουρκουμάς αυξάνει δραματικά την αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού
Η οξειδωτική βλάβη πιστεύεται ότι είναι ένας από τους μηχανισμούς πίσω από τη γήρανση και από την εκδήλωση πολλών ασθενειών. Αφορά τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι ιδιαίτερα αντιδραστικά μόρια με ασύζευκτα ηλεκτρόνια. Οι ελεύθερες ρίζες έχουν την τάση να αντιδρούν σε σημαντικές οργανικές ουσίες, όπως τα λιπαρά οξέα, οι πρωτεΐνες και το DNA.
Ο κύριος λόγος που τα αντιοξειδωτικά είναι τόσο ευεργετικά για την υγεία, είναι επειδή προστατεύουν τον οργανισμό του ανθρώπου από τις ελεύθερες ρίζες. Η κουρκουμίνη είναι ένα πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό που μπορεί να εξουδετερώσει τις ελεύθερες ρίζες λόγω της χημικής του δομής.
Αλλά η κουρκουμίνη ενισχύει ταυτόχρονα τη δραστηριότητα των αντιοξειδωτικών ενζύμων που έχει ο οργανισμός μας από μόνο του, ούτως ή άλλως. Έτσι, συμβάλλει στην καλύτερη υγεία σε διπλό επίπεδο. Μπλοκάρει άμεσα τις ελεύθερες ρίζες και ταυτόχρονα διεγείρει τους φυσικούς αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς του σώματος.
Ο κουρκουμάς ενισχύει το νευροτροφικό παράγοντα στον εγκέφαλο, που συνδέεται με βελτιωμένη λειτουργία του εγκεφάλου και με χαμηλότερο κίνδυνο παθήσεων του εγκεφάλου
